คีตาญชลี

"คีตาญชลี" คือช่อมาลาแห่งบทเพลงและบทกวี ที่รพินทรนาถ ฐากุร ประดุจศิลปินแห่งวิญญาณ ถักทอด้วยภาษาแห่งหัวใจ ถวายแด่พระผู้เป็นนิรันดร์ เป็นกวีนิพนธ์ที่ไม่เพียงสั่นสะเทือนโสตประสาท แต่กระทั่งวิญญาณของผู้อ่านก็ราวถูกปลุกให้ตื่นจากหลับใหลแห่งโลกีย์สำนึก
ในแต่ละบท แต่ละถ้อยคำ เป็นเสมือนกลีบกลอนแห่งบุปผา บานสะพรั่งด้วยกลิ่นอายของศรัทธา ความรัก ความเวทนา และการปล่อยวาง ผู้ประพันธ์มิได้เพียงกล่าวถึงพระเจ้า หากแต่หลอมรวมองค์พระผู้เป็นเจ้าเข้ากับความงามของธรรมชาติ ความเงียบในใจ และจังหวะเต้นแห่งชีวิต แม้เพียงสายลมพัดผ่าน หรือเงาไม้เคลื่อนไหว ก็ล้วนเป็น "วิมุตติ" ที่แฝงนัยแห่งภาวนา
ฐากุรเขียนด้วยใจที่เปล่าเปลือย ปราศจากอัตตา เขาถวายบทเพลงมิใช่เพราะเสียงของมัน หากเพราะ "ความเงียบ" ที่แฝงอยู่ในโน้ตแต่ละตัว เสียงนั้นคือเสียงแห่งจักรวาล คือการเจริญภาวนาในภาษากวี คือการทอดวางตนเองไว้ในพระหัตถ์แห่งกาลเวลา และยอมให้กระแสแห่งนิรันดรลอยผ่านจิตอย่างสงบเย็น
"คีตาญชลี" ไม่ได้ยิ่งใหญ่ด้วยถ้อยคำวิจิตรเท่านั้น แต่ด้วย "ความจริง" ที่ซ่อนอยู่ในถ้อยคำเหล่านั้น ความจริงที่แหลมคมแต่ละมุนละไม ความจริงที่ขมขื่นแต่เปี่ยมด้วยเมตตา ความจริงที่ปลุกเราให้รู้ว่าแท้จริงแล้ว "ชีวิตคือบทเพลงแห่งการถวายตน"
หากท่านเปิดใจอ่าน "คีตาญชลี" ด้วยความเงียบสงัด ท่านจะได้ยินเสียงกังสดาลแห่งดวงดารา ได้เห็นรอยยิ้มของพระเจ้าในดอกไม้บาน และสัมผัสนิ้วแห่งกวียิ่งใหญ่ผู้แตะเบา ๆ บนวิญญาณของเรา
ขอจงเปิดหัวใจ ดุจหัตถ์ถวายบูชา แล้วปล่อยให้บทเพลงของฐากุรไหลรินเข้าไปในความว่างที่งดงามที่สุดของจิตท่าน