ศิลปะกับศีลธรรม

...หนังสือเล่มนี้เขียนขึ้นเนื่องในโอกาสจบการศึกษาปริญญาพุทธศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต สาขาปรัชญา รุ่นที่ ๑๕ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เหตุผลอีกอันหนึ่ง เพราะข้าพเจ้าชื่นชอบงานศิลปะมาตั้งแต่เด็กๆ และเคยพยายามจะศึกษาศิลปะตามแนวทางต่างๆ อยู่เสมอ แต่ไม่เคยมีโอกาสได้เรียนต่อและศึกษาด้านศิลปกรรมจากสถาบันทางการศึกษาใดๆ เลย ด้วยเหตุนี้เองจึงเกิดแรงบันดาลใจบางอย่างขึ้นเมื่อตอนเข้าเรียนปริญญาตรี สาขาวิชาพระพุทธศาสนา ปริญญาโท และปริญญาเอก ทางด้านปรัชญา ซึ่งหนึ่งในรายวิชาที่จะต้องเรียนกับอาจารย์คือ วิชาพุทธศิลป์ และสุนทรียศาสตร์และปรัชญาศิลปะ จึงทำให้มีโอกาสได้ศึกษาในเชิงลึกเกี่ยวกับแนวคิดทางปรัชญาศิลปะต่างๆ รวมถึงเรื่องศิลปะในพระพุทธศาสนารวมอยู่ด้วย จนเกิดเป็นงานวิทยานิพนธ์ปริญญาโท และสารนิพนธ์ระดับปริญญาเอกในเรื่องทางทฤษฎีศิลปะ รวมทั้งเขียนบทความด้านภาษาศิลปะนำเสนอในงานประชุมวิชาการระดับชาติที่มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานีเมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๐ ซึ่งผู้เขียนได้นำมารวมไว้ในเนื้อหาของหนังสือด้วย
หนังสือศิลปะกับศีลธรรมเล่มนี้ ไม่ใช่หนังสือทางศาสนา และไม่ใช่หนังสือศิลปะผู้เขียนเกิดความคิดที่จะเขียนหนังสือเล่มนี้ เพราะได้อ่านหนังสือเรื่อง ศิลปะคืออะไร ของลีโอ ตอลสตอย ซึ่งทำให้ความคิดคำนึงเกี่ยวกับศิลปะของผู้เขียนอุบัติขึ้นนับแต่นั้น ความเข้าใจเกี่ยวกับศิลปะที่เคยรู้สึกมาโดยตลอดว่า “ ผลงานศิลปะที่เคยได้ยินได้ฟัง ได้ชมและได้สัมผัสมาตลอดชีวิตนั้นหาได้เป็นศิลปะไม่” กลายเป็นเรื่องที่ทำให้อาตมาภาพยิ่งให้ความสนใจกับการดู การวิเคราะห์ วิพากษ์ศิลปะมากขึ้นกว่าเดิม เพียงพอที่จะเขียนโต้แย้งแนวคิดทางศิลปะในปัจจุบันเลยทีเดียว ซึ่งทั้งหมดที่กล่าวมานี้อยู่ในหนังสือเล่มที่ท่านผู้อ่านกำลังอ่านนี้
หากทฤษฎีศิลปะทั้งหลายในโลกนี้สามารถอธิบายความงามได้หมดจดครบถ้วนสมบูรณ์แล้ว จิตวิญญาณของมนุษย์ทั้งหมดทั้งมวลก็คงจะล่องลอยไปสู่สรวงสวรรค์กันหมด ไม่มีโจรผู้ร้าย ไม่มีการเข่นฆ่าทำสงครามกัน ไม่มีใครต้องทนทุกข์กับโชคชะตาชีวิตอย่างแน่แท้ แต่เพราะทฤษฎีทางศิลปะเหล่านั้นไม่สามารถทำหน้าที่นั้นได้ การแยกตนเองออกจากสังคม แปลกแยก ปลีกตัวตนออกไปสร้างเป็นแนวคิดศิลปะเพื่อศิลปะขึ้น ไม่สนใจใยดีว่าสังคมจะเป็นเช่นใด ไม่รับรู้และรับผิดชอบใดๆ เพราะศิลปะมิได้มีเพื่อรับใช้ผู้ใดนอกจากตัวมันเอง