ดูดาวบนกระดาษ

“มันจะเป็นประโยชน์อะไรแก่ผม..คุณว่าเราเดินรอบดวงอาทิตย์ ถึงเราจะเดินรอบดวงจันทร์ ก็ไม่เห็นประหลาดแก่ผมหรืองานของผมเลยสักแดงเดียว”
เป็นคำกล่าวของ เชอร์ล็อก โฮลมส์ นักสืบนามอุโฆษในนิยายของ เซอร์อาร์เทอร์ โคแนน ดอยส์
และก็คงเป็นเช่นเดียวกับผู้คนอีกเป็นจำนวนมากเมื่อกล่าวถึงศาสตร์การ“ดูดาว”หรือวิชา“ดาราศาสตร์”
มันไม่ได้ทำให้ได้เงินหรือเกิดความก้าวหน้าในอาชีพประจำวันของคนส่วนใหญ่แม้แต่น้อย จึงเป็นวิชาที่คนส่วนใหญ่ไม่แม้แต่จะชายตามอง
โชคดีของประเทศไทยยังมีคณาจารย์และคนกลุ่มหนึ่ง เห็นคุณค่าของศาสตร์ด้านนี้ มากพอที่มันถูกผลักดันให้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาวิทยาศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ขณะที่น่าสะท้อนใจไปพร้อมกันด้วย บางโรงเรียนจัดให้มันไปอยู่ในเทอมท้ายๆ ของการศึกษาระดับเตรียมอุดม ให้นักเรียนเรียนในวันที่คะแนนวิชานี้จะไม่มีผลต่อการทำคะแนนเพื่อศึกษาต่อระดับอุดมศึกษา

ประเทศที่เต็มไปด้วยศาสตร์ลี้ลับสารพัดสารพัน เรื่องที่แสนธรรมดาๆ อธิบายได้ง่ายๆ กลับกลายเป็น เรื่องแปลก เรื่องประหลาด เพราะไม่เข้าใจในระบบดวงดาวนี้เอง
ผมไม่ได้บอกว่าทุกคนต้องดูดาวเป็น หากเพียงอธิบายได้ถึงปรากฏการณ์ของชีวิตประจำวัน ในรอบเดือน รอบปี อย่างปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง กลางวันสั้น-กลางคืนยาวในบางฤดูกาล วิถีวัฒนธรรมดั้งเดิมอย่างวันพระ วันสำคัญทางศาสนาได้บ้างก็ดี ทำให้เราไม่หลงลืมรากฐานชีวิตของเราที่เป็นเกษตรกรรม
หนังสือเล่มนี้เขียนในรูปบทความให้อ่านง่าย แบ่งเป็นประเด็นสั้นๆ เป็นตอนๆ สำหรับบุคคลทั่วไปเพื่อกล่าวถึงสิ่งที่เป็นประโยชน์จากการดูดาว และหากเริ่มต้นศึกษาการดูดาวขั้นต้นก็บอกให้ว่าต้องมีความรู้ด้านใดบ้าง นอกจากนี้ยังเหมาะสำหรับนักเรียนอ่านเพิ่มเติมเสริมบทเรียน เพราะได้แทรกการคำนวณ การพิสูจน์กฎเกณฑ์ทางดาราศาสตร์ด้วยคณิตศาสตร์และฟิสิกส์ ซึ่งไม่สูงไปกว่าระดับมัยธมศึกษา.