สถาปัตยกรรมเรือนขนมปังขิง

“ขนมปังขิง” เป็นคำแปลมาจากคำว่า “Gingerbread” หมายถึง ลวดลายชนิดหนึ่งใช้ตกแต่งสถาปัตยกรรมที่มีลักษณะโค้งงอเป็นแง่งคล้ายขิง ซึ่งเป็นที่นิยมกันมากในการตกแต่งสถาปัตยกรรมทั่วยุโรป ตั้งแต่สมัยพระนางวิคตอเรียที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักรเป็นต้นมา ลวดลายแบบขนมปังขิงแพร่หลายเข้ามาในประเทศไทยสมัยรัชกาลที่ 5 เห็นได้ว่าอาคารที่ตกแต่งด้วยลวดลายแบบขนมปังขิงมาใช้ในการตกแต่งอาคารที่เป็นลักษณะเรือนพักอาศัย ซึ่งเป็นทั้งในส่วนของอาคารแบบเรือนไม้ แบบชั้นเดียวและแบบสองชั้น อาคารแบบก่ออิฐถือปูนที่เป็นอาคารเดียวและเป็นอาคารแบบเรือนแถว ซึ่งเป็นทั้งแบบเรือนแถวไม้และตึกแถว อาคารที่ตกแต่งด้วยลวดลายขนมปังขิงที่ถือว่ามีความงดงามที่สุด ได้แก่ พระที่นั่งวิมานเมฆ ในเขตพระราชวังดุสิต ที่กล่าวกันว่าเป็นอาคารที่มีการตกแต่งด้วยไม้ฉลุแบบขนมปังขิงที่งดงามที่สุด ลวดลายแบบขนมปังขิงเป็นลวดลายที่มีลักษณะโค้งงอ ขมวด และคดโค้ง หรือเป็นลายกระจุ๋มกระจิ๋มเหมือนลวดลายดอกไม้พันธุ์พฤกษา ลวดลายของผ้าลูกไม้ หรือลวดลายที่เกิดจากการถักโคร์เชต์ แต่ลวดลายขนมปังขิงแบบดั้งเดิมที่เป็นที่นิยม คือ ลายดอกทิวลิป ซึ่งถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของลวดลายแบบขนมปังขิง แต่การตกแต่งลวดลายแบบขนมปังขิงก็ไม่มีรูปแบบที่กำหนด ตายตัว ขึ้นอยู่กับงาน พื้นที่การตกแต่ง ความต้องการของเจ้าของอาคารและการออกแบบของช่างสถาปนิกเป็นหลัก