ทฤษฎีเศรษฐกิจการเมือง

หนังสือเล่มนี้แปลจากหนังสือ The Theory of Political Economy แต่งโดย ศ.วิลเลียม สแตนลีย์ เจวอนส์ (Prof. William Stanley Jevons) และตีพิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1871 เป็นหนังสือเศรษฐศาสตร์ยุคบุกเบิก ที่นำเสนอการค้นพบแนวคิดใหม่ทางทฤษฎีเกี่ยวกับการกำหนดมูลค่าจากอรรถประโยชน์หน่วยท้ายสุด ซึ่งนับเป็นการวางรากฐานแนวคิดเศรษฐศาสตร์สมัยใหม่ และเป็นจุดกำเนิดของระบบแนวคิดเศรษฐศาสตร์แบบนีโอคลาสิก ตลอดจนการใช้วิธีการทางคณิตศาสตร์ในการศึกษาในสาระสำคัญของวิชาเศรษฐศาสตร์

เนื้อหาหลักของหนังสือเล่มนี้ให้คำอธิบายถึงแนวคิดเกี่ยวกับมูลค่าทางเศรษฐศาสตร์ ซึ่งกำหนดค่าได้จากอรรถประโยชน์เป็นหลักและตั้งอยู่บนกฎว่าด้วยการลดลงของอรรถประโยชน์หน่วยท้ายสุดที่คาดว่าจะได้รับในอนาคต ดังนั้น ในจุดสมดุล อรรถประโยชน์หน่วยท้ายสุดที่ได้รับจากสินค้าชนิดหนึ่งที่ไปแลกซื้อได้มา ย่อมมีค่าเท่ากันพอดีกับอรรถประโยชน์ของสินค้าอีกชนิดหนึ่งที่นำไปแลกซื้อตามราคาที่กำหนด และเมื่อนำแนวคิดนี้ไปพิจารณาการจ้างงาน ก็จะได้ว่า จุดสมดุลจะเกิดขึ้นเมื่ออรรถประโยชน์ที่สูญเสียไปจากการทำงาน เท่ากันกับอรรถประโยชน์ที่ได้รับจากการบริโภคสินค้าที่ผลิตได้จากการทำงานนั้น และเมื่อพิจารณาว่าทุนเป็นสินค้าที่ต้องใช้ประกอบการว่าจ้างคนงานให้ทำงาน ก็จะได้ว่า อัตราดอกเบี้ยมีค่าเท่ากับสัดส่วนระหว่างผลผลิตหน่วยท้ายสุดกับทุนที่ต้องใช้เพิ่มเพื่อทำการผลิตผลผลิตส่วนนั้น

ข้อสรุปสำคัญของ ศ.เจวอนส์ ต่างไปจากแนวคิดเศรษฐศาสตร์แบบคลาสิก และมีนัยว่า การจ้างงานมิใช่ต้นกำเนิดของมูลค่า การจ้างงานที่สิ้นสุดแล้ว ย่อมไม่มีอิทธิพลในการกำหนดมูลค่าสินค้าใด แต่ในกรณีส่วนใหญ่ การจ้างงานเป็นปัจจัยแวดล้อมที่กำหนดมูลค่า โดยการจ้างงานส่งผลกระทบต่ออุปทานผ่านต้นทุนของการผลิต และอุปทานผลผลิตก็เป็นปัจจัยกำหนดอรรถประโยชน์หน่วยท้ายสุด ซึ่งจะกำหนดมูลค่า นอกจากนี้ อัตราดอกเบี้ยย่อมไม่มีความเชื่อมโยงใด ๆ กับค่าจ้างแรงงานสัมบูรณ์ แต่จะมีความสัมพันธ์กับผลตอบแทนที่ได้จากการลงทุนหน่วยท้ายสุด