มรดกแห่งความขัดแย้ง

หนทางที่แสนยาวไกลสู่ยอดมงกุฏแห่งเทพเจ้าเขาพระวิหารนั้น เป็นเทวสถานขอม นับว่ามีความยิ่งใหญ่ไม่น้อย และหากพิจารณากันอย่างจริงจังแล้ว ก็คงต้องบอกว่า ที่นี่สร้างขึ้นด้วยความยากลำบากยิ่งนัก นับเป็นสิ่งซึ่งแสดงถึง ศรัทธา อย่างเห็นได้ชัด
เขาพระวิหารนั้นตั้งอยู่บนแนวเทือกเขา พนมดงรัก หรืออ่านแบบ เขมรนั้น คงต้องออกเสียง กันแบบ พนมดงแร๊ก ซึ่ง หมายถึง คานหาบ นั่นเอง ก็คงเพราะสัณฐาน ของภูเขาที่แบนราบ นั่นเอง ที่ตั้งของเขาพระวิหารนั้น จะตั้งอยู่ ปลายหน้าผา ( บริเวณปรางค์ประธาน )ซึ่งจะสูงจากระดับน้ำทะเลปกติ 657เมตร โดยประมาณ ซึ่งมีการเปรียบเทียบเปรียบเปรย กันว่า เป็นเสมือน มงกุฏแห่งเทพเจ้าก็ว่าได้
เขาพระวิหารเป็น ปราสาทหินที่สร้างในความเชื่อของ ศาสนาฮินดู โดยสมมุติให้เปรียบเสมือน เขาพระสุเมรุ ( ศูนย์กลางของจักรวาล) นั่นเอง โดยการสร้างนั้น ก็มีเหตุผลในการ รวบรวมอำนาจและความเชื่อของคนในละแวกนั้น เข้าด้วยกัน เพราะในอดีตแถบนั้น มี ผู้คนหลากหลายเชื้อชาติ อาศัยอยู่รวมกัน พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 จึง โปรดให้สร้างเขาพระวิหารขึ้น เพื่อเป็นจุดยึดเหนี่ยว และ ศูนย์รวมจิตใจของ ชาวบ้านซึ่งจะทำให้การปกครอง ง่ายขึ้นด้วย
เมื่อเราจะเข้าชมเขาพระวิหารนั้น เราต้องเดินผ่านทางเข้าของผามออีแดง ด้วยซึ่งที่ผามออีแดงนั้น ก็จะมีภาพแกะสลัก บนหน้าผาอีกด้วย จากนั้นเราก็เดินเข้าสู่ประเทศเขมร โดยเสียค่าผ่านแดนไม่กี่บาท ก็สามารถเดินขึ้นชมเขาพระวิหารได้แล้ว เขาพระวิหาร นั้นจะมีทางเดินขึ้นจากทางฝั่งไทยเท่านั้น ส่วนทางเขมร หรือที่เรียกกันว่า เขมรต่ำนั้น จะมีทางขึ้นที่เรียกว่า บันไดหัก ( ปัจจุบัน แทบดูไม่ออก และยังมีกับระเบิดมากมาย) เพียงเท่านั้น ก่อนทางขึ้นจะมีร้านค้าชาวเขมรและไทย ตั้งอยู่มากมาย ไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นพื้นที่ของเราหรือไม่...