นิตยสาร Creative Thailand ปีที่ 6 ฉบับที่ 4

Never Give Up, Never Give In

คำภาวนาใดๆ อาจไม่ใช่เครื่องมือต่อรองกับความเป็นจริงของชีวิตที่ว่า โลกถูกรุมเร้าด้วยความทุกข์นานัปการ จากภัยที่มนุษย์เรากระทำต่อกัน มนุษย์กระทำต่อธรรมชาติ และย้อนกลับมาที่ธรรมชาติกระทำต่อเรา และบนความสั่นไหวที่สั่นคลอนการดำเนินชีวิต ธรรมชาติก็ไม่ได้ท้าทายเพียงความแข็งแกร่งของมนุษญ์จากภัยพิบัติทางกายภาพ แต่ยังได้ผลิตภัยทางชีวภาพที่รุนแรงและให้ผลทำลายล้างรวดเร็ว ทิ้งความบอบช้ำจากความหวาดกลัวในวงกว้างไว้อีกด้วย การผลัดกันแพ้ชนะระหว่างโรคภัยที่แพร่ระบาดกับสติปัญญาของมนุษย์จึงยืดเยื้อและยาวนาน

ในปี 2013 เชื้อไวรัสอีโบลา (Ebola) ได้คร่าชีวิตผู้คนไปมากกว่า 7,400 คน และแพร่กระจายอย่างมากทั้งในไลบีเรีย กินี และเซียร์ราลีโอน ทั้งยังพบผู้ติดเชื้อในไนจีเรีย มาลี สเปน เยอรมนี และสหรัฐอเมริกา ย้อนกลับไปราว 10 ปีก่อน เชื้อไวรัสโรคซาร์ส (SARS) ที่มีต้นตอจากมณฑลกวางตุ้งของจีนได้แพร่ระบาดไปกว่า 24 ประเทศ ทั้งในทวีปเอเชีย อเมริกาเหนือ อเมริกาใต้ และยุโรป ในครั้งนั้น แทบทุกประเทศต้องปิดกั้นพรมแดน ตรวจตราผู้เดินทางเข้าออกอย่างเข้มงวด เพราะเพียงแค่หายใจอากาศร่วมกัน ก็อาจกลายเป็นผู้ติดเชื้อได้ทันที ดังนั้น เมื่อความกลัวครอบงำการใช้ชีวิตปกติ ธุรกิจบริการและท่องเที่ยวจึงได้รับผลกระทบอย่างรุนแรง สายการบินต่างว่างเปล่า โรงแรมที่พักไร้นักท่องเที่ยว กระทั่งโรงภาพยนตร์ก็ไร้ผู้คน และเป็นเวลาเกือบ 2 ปีหลังเกิดการระบาดในปี 2004 วิกฤตโรคซาร์สก็ควบคุมได้ด้วยความล้ำเลิศของวิทยาการทางการแพทย์ที่เข้ามาแทนที่

เมื่อสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงนำพาการปรับสายพันธุ์ที่แข็งแกร่งให้เชื้อโรค มนุษย์ก็ปรับวิธีคิดและสร้างวิทยาการใหม่เพื่อเอาชนะโรคร้ายที่แพร่ระบาดเช่นกัน จากประวัติศาสตร์การต่อสู้ที่เปรียบเหมือนสงครามนี้ แสดงให้เห็นถึงการบาดเจ็บ ล้มตาย และความเสียหายที่ประเมินค่าไม่ได้ แต่ทุกครั้งหลังจากวิกฤตการณ์โรคร้ายผ่านพ้น นวัตกรรมเพื่อการรักษา การดำเนินชีวิต และการป้องกัน ก็ปรากฏผลน่ายินดีที่ส่งสัญญานว่าเราไม่เคยสิ้นหวัง เช่นเมื่อปีที่แล้ว กลุ่มเครือข่ายต่อต้านเอดส์ในอินโดนีเซียได้คิดค้น "เอดส์ ดิจิตอล (AIDS Digital)" ซึ่งเป็นแอพพลิเคชั่นต้านเอดส์ที่ถูกพัฒนาขึ้นครั้งแรกในภาคพื้นเอเชียแปซิฟิก เนื่องจากอินโดนีเซียประสบปัญหามีผู้ติดเชื้อเอชไอวีเป็นจำนวนมากราว 1.5 แสนคนในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา และจากรายงานของโครงการเอดส์แห่งสหประชาชาติ (UNAIDS) พบว่า มีผู้ติดเชื้อเอชไอวีเพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่า ซึ่งถือว่าสูงกว่าประเทศอื่นๆ ในเอเชียมาก โดยกลุ่มผู้คิดค้นหวังว่า แอพพลิเคชั่นนี้จะช่วยป้องกันการแพร่ระบาดของเอดส์ได้มากขึ้น เนื่องจากทุกคนสามารถเข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับโรคเอดส์ได้จากทุกที่ทุกเวลา ส่วนผู้ติดเชื้อก็สามารถตรวจสอบโรงพยาบาลที่ให้การรักษาได้ทันที ปัจจุบัน ยอดดาวน์โหลดเอดส์ ดิจิตอลนี้มีจำนวนมากกว่า 3,000 ครั้ง และยอดชมเวอร์ชั่นบนเว็บไซต์ก็มีถึง 2 แสนครั้งแล้ว

แม้ว่านวัตกรรมบางอย่างจะจางหายและถูกพิสูจน์ว่าไม่ยั่งยืนในเวลาอันรวดเร็ว หรือแม้ว่าบางสิ่งจะให้ผลที่เสถียรและถาวร แต่สังคมไม่เคยหยุดที่จะเติบโตเพื่อรับมือกับความไม่คาดฝันใดๆ เพราะปาฏิหาริย์ที่ว่าวันหนึ่งภัยพิบัติอันเจ็บปวดจากการแพร่ระบาดของโรคร้ายจะหมดไปอาจเป็นความหวังที่ไม่มีวันเป็นจริง แต่สิ่งที่เราหวังได้ก็คือ ในความมืดมนย่อมมีแสงสว่างจากความทุ่มเทและอัจฉริยภาพจากสติปัญญา เพราะสิ่งที่เหนือกว่าชัยชนะในวันนี้ ก็คือความรู้ที่พัฒนายิ่งขึ้นไปเพื่อเป็นป้อมปราการที่แข็งแกร่งให้กับลูกหลานของเราในอนาคต