วะบิ ซะบิ : แด่ความไม่สมบูรณ์แบบของชีวิต

วะบิ ซะบิ คือปรัชญาเก่าแก่ของญี่ปุ่นที่อยู่เคียงบ่าเคียงไหล่กับปรัชญาอื่นๆ อย่าง ‘อิคิไก’ และ ‘คินสึงิ’ มันฝังรากลึกอยู่ในวัฒนธรรมของญี่ปุ่นมายาวนานและได้รับการเผยแพร่ไปทั่วโลกอย่างกว้างขวางจนน้อยคนที่จะไม่เคยได้ยินคำนี้

แต่หากถามคนญี่ปุ่นว่า วะบิ ซะบิ คืออะไร ก็แทบไม่มีคนญี่ปุ่นคนไหนตอบได้ตรงๆ ทุกคนจะบอกว่ามันลอยอยู่ในสายลม เร่าร้อนอยู่ในแสงแดด สดชื่นอยู่ในซากุระบาน และตรึงใจอยู่ในใบเมเปิ้ลเหี่ยว ทั้งในความสุขและในความทุกข์ ในรูปและในนาม และยังบอกด้วยว่าทุกสรรพสิ่งล้วน ‘ไม่เที่ยง, ไม่สมบูรณ์, และไม่เสร็จสิ้น’

หาก วะบิ ซะบิ เป็นนามธรรมและยกย่อง ‘ความไม่สมบูรณ์’ ขนาดนั้น แล้วปรัชญาโบราณนี้จะมีประโยชน์ใดกับการดำเนินชีวิตในยุคปัจจุบันของเราที่ดูจะมี ‘ความสมบูรณ์แบบ’ เป็นสรณะ

เบท เคมป์ตัน ผู้เขียนได้รับการยอมรับว่าเข้าใจวัฒนธรรมญี่ปุ่นลึกซึ้งอย่างหาคนเทียบได้ยาก เธอจะแกะรอย วะบิ ซะบิ ว่ามันคือสิ่งใดและมีประโยชน์อะไรที่เราสามารถหยิบจับมาใช้ได้ เธอออกตามหาความหมายของคำๆ นี้ตั้งแต่ที่บ่อน้ำในวัดศักดิ์สิทธิ์ ในตำนานของซามูไร ในชาเขียวรสขมในถ้วยระคุ ไปจนถึงแนวทางการออกแบบของดีไซเนอร์ชื่อดัง เพื่อกลั่นวิถีของปรัชญาเก่าแก่นี้ออกมาเป็นวิธีคิดและวิธีปฎิบัติเพื่อที่เราจะสามารถนำมาใช้ในโลกที่เน้นความสมบูรณ์แบบอย่างรู้ทันว่า แท้จริงแล้ว ชีวิตที่ดีคือชีวิตที่ไม่สมบูรณ์แบบ และเราจะปฏิบัติตัวอย่างไรเพื่อให้ความไม่สมบูรณ์แบบของชีวิตเรานั้นเปล่งประกายงดงามตามที่ควรจะเป็น