พรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง

หนังสือเรื่อง พรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง เล่มนี้ ผู้เขียนได้นำเสนอมโนทัศน์หลักและกรอบการวิเคราะห์ความคิดทางการเมืองไทยที่เกี่ยวกับพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง เพื่อให้ผู้อ่านได้ใช้เป็นรากฐานสำคัญในการวิเคราะห์พรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้งในฐานะที่เป็นสถาบันทางการเมืองและกระบวนการทางการเมืองที่สำคัญยิ่ง อันมีอิทธิพลต่อการเกิดขึ้นของปรากฏการณ์ทางการเมืองไทยในแต่ละช่วงเวลาของประวัติศาสตร์การเมืองการปกครองไทย

สำหรับพฤติกรรมการเลือกตั้งและพรรคการเมืองไทยตกอยู่ภายใต้ประชาธิปไตยไทยนิยมมีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทำให้นักการเมืองและพรรคการเมืองมีการปรับตัวให้สอดคล้องกับระบบการเมืองที่คณะรัฐประหารออกแบบใหม่เพื่อให้พรรคการเมืองของตนได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรจำนวนมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ อันจะนำมาซึ่งอำนาจต่อรองอำนาจ ประนีประนอม และประสานประโยชน์ของตนเองและกลุ่มในระบบการเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยไทยนิยมของคณะรัฐประหาร

การเมืองของการเลือกตั้งของพรรคการเมืองไทยภายใต้ประชาธิปไตยไทยนิยมจึงเต็มไปด้วยการแย่งชิงการนำในเกมแห่งอำนาจ ดังจะเห็นได้จากการแข่งขันจัดตั้งรัฐบาลของพรรคเพื่อไทยและพรรคพลังประชารัฐ

ภายหลังการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2562 นั้นแม้ว่าพรรคเพื่อไทยจะชนะการเลือกตั้งทั่วไปแต่ก็ไม่อาจจัดตั้งรัฐบาลได้สำเร็จ โดยที่พรรคพลังประชารัฐสามารถจัดตั้งรัฐบาลได้สำเร็จภายใต้การช่วยเหลือของสมาชิกวุฒิสภาในการลงคะแนนเสียงเลือกนายกรัฐมนตรี

ส่วนภายหลังการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2566 นั้นแม้พรรคก้าวไกลจะชนะการเลือกตั้ง โดยได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรจำนวนมากที่สุด แต่ก็ไม่อาจจัดตั้งรัฐบาลได้อย่างง่ายเนื่องจากสมาชิกวุฒิสภาฝ่ายอนุรักษนิยมไม่ให้การสนับสนุนในการลงคะแนนเสียงเลือกนายกรัฐมนตรี

หนังสือเรื่องเล่มนี้มีสาระแบ่งเป็น 3 บท ประกอบด้วย

บทที่ 1 การเมืองของพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง ผู้เขียนนำเสนอผลการวิเคราะห์เกี่ยวกับการเมืองการเลือกตั้งของพรรคการเมืองไทย การแย่งชิงการนำในการจัดตั้งรัฐบาลของพรรคเพื่อไทยและพรรคพลังประชารัฐ หลักเกณฑ์และวิธีการคำนวณสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรระบบบัญชีรายชื่อแบบฉบับคณะกรรมการการเลือกตั้ง

พฤติกรรมการเบี่ยงเบนจากกระบวนการทำให้ได้สัดส่วนระหว่างคะแนนเสียงที่ได้รับกับที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎร ความแตกต่างระหว่างระบบการเลือกตั้งระบบจัดสรรปันส่วนผสมของเยอรมนีและไทย ข้อเสนอในการแก้ไขระบบการเลือกตั้งระบบจัดสรรปันส่วนผสมของไทย

จำนวนสมาชิก เขตเลือกตั้ง หน่วยเลือกตั้ง และที่เลือกตั้งตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร การออกเสียงลงคะแนนตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร การนับคะแนนและการรวมคะแนนตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

รวมถึงนำเสนอผลการวิเคราะห์มโนทัศน์เกี่ยวกับการเปรียบเทียบความเหมือนและความต่างของการเลือกตั้งตามวิถีประชาธิปไตยไทยนิยมในการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2562 และ พ.ศ. 2566 การเมืองของการเลือกตั้งตามวิถีประชาธิปไตยไทยนิยมในการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2562 และ พ.ศ. 2566 อีกทั้งมีการสังเคราะห์การเมืองของพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง

บทที่ 2 พฤติกรรมเบี่ยงเบนของพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง ผู้เขียนนำเสนอผลการวิเคราะห์เกี่ยวกับพฤติกรรมเบี่ยงเบนที่มาจากสูตรคำนวณจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรระบบบัญชีรายชื่อพรรคการเมืองแบบปัดเศษผู้แทนที่มีคะแนนต่ำกว่าคะแนนเฉลี่ยของผู้แทนหนึ่งคน ความไม่ได้สัดส่วนกันของคะแนนที่ได้รับกับที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎร ระบบหลายพรรคการเมือง รัฐบาลผสมที่อ่อนแอ การจัดตั้งพรรคการเมืองเพื่อหวังที่นั่งปัดเศษ

รวมถึงนำเสนอผลการวิเคราะห์มโนทัศน์เกี่ยวกับระบบการเลือกตั้งแบบจัดสรรปันส่วนผสมแบบประชาธิปไตยไทยนิยม ระบบคะแนนเหลือมากที่สุดในระบบการเลือกตั้งระบบจัดสรรปันส่วนผสมแบบประชาธิปไตยไทยนิยม เหตุผลทางการเมืองที่ทำให้พรรคเพื่อไทยไม่ได้ที่นั่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรระบบบัญชีรายชื่อ จำนวนสมาชิกทั้งหมดในสภาผู้แทนราษฎรไทยที่ควรจะเป็น และการสังเคราะห์พฤติกรรมเบี่ยงเบนของพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง

บทที่ 3 ความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง ผู้เขียนนำเสนอผลการวิเคราะห์เกี่ยวกับความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองขนาดกลางในระบบการเมืองไทย ประกอบด้วยเพื่อไทย พลังประชารัฐ อนาคตใหม่ ก้าวไกล ประชาธิปัตย์ และภูมิใจไทย

การเลือกตั้งระบบจัดสรรปันส่วนผสมทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระบบพรรคการเมืองไทย ความคิดทางการเมืองของพรรคการเมืองขนาดกลางว่าด้วยอำนาจคือธรรม อำนาจต่อรองตำแหน่งโควตารัฐมนตรีของพรรคประชาธิปัตย์และพรรคภูมิใจไทย

รวมถึงนำเสนอผลการวิเคราะห์มโนทัศน์เกี่ยวกับผลกระทบจากการเปลี่ยนขั้วการเมืองโดยเข้าร่วมรัฐบาลของพรรคประชาธิปัตย์ ผลกระทบจากการเปลี่ยนขั้วการเมืองโดยเข้าร่วมรัฐบาลของพรรคภูมิใจไทย เหตุผลที่พรรคการเมืองมีพฤติกรรมเปลี่ยนขั้วทางการเมือง และการสังเคราะห์ความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองไทยและการเลือกตั้ง

หนังสือเล่มนี้มีสาระสำคัญเกี่ยวกับประเด็นความคิดทางการเมืองไทย ซึ่งผู้เขียนได้เขียนหนังสือไว้หลายเล่ม

ในการนี้จึงขออวยพรให้ผู้อ่านทุกคนมีความสุขและมีชีวิตที่ดีที่สุดต่อไป

ไพรวัลย์ เคนพรม