ระเบียบแห่งการระบาด

โลกของเราตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีการระบาดของโรคมาแล้วหลายต่อหลายครั้ง เช่น ไข้หวัดใหญ่สเปน, อหิวาตกโรค, ไข้หวัดนก, ซาร์ส, เมอร์, มาจนถึง COVID-19 ในปัจจุบัน แม้เราจะมีการวิจัยเกี่ยวกับโรคระบาดมากมาย แต่โรคระบาดยังคงเป็นเรื่องคลุมเครือ เราได้ยินว่าโรคบางอย่างติดต่อกันหรือระบาดได้ แต่เราแทบไม่รู้เลยว่าทำไมบางโรคระบาดไปได้อย่างรวดเร็ว แต่บางโรคกลับช้า เมื่อไหร่มันจะถึงจุดสูงสุด หรือการระบาดครั้งหน้าจะมีหน้าตาเป็นอย่างไร

อดัม คูชาส์กี้ คือนักระบาดวิทยาระดับโลก เขาเคยเข้าไปปฏิบัติการวิเคราะห์การระบาดของโรคร้ายแรงให้กับองค์กรสาธารณสุขระดับโลกมาแล้วหลายครั้ง จนในที่สุด เขาก็พบว่าการระบาดของไวรัสก่อโรคมักมีรูปแบบและมีปัจจัยบางอย่างเป็นตัวตัดสินว่าการระบาดแต่ละครั้งจะรุนแรงและขยายวงกว้างได้ขนาดไหน และจะหยุดอย่างไร

ไม่เพียงอธิบายให้เราเข้าใจภาพรวมของวิธีการรับมือและคาดคะเนการระบาดของโรค ทั้งที่เคยมีในอดีต ปัจจุบัน และอาจมีขึ้นอีกในอนาคต ที่เราอาจไม่เคยรู้มาก่อนเท่านั้น

เหตุที่ “ระเบียบแห่งการระบาด” หรือ The Rules of Contagion เล่มนี้น่าสนใจกว่าหนังสือเกี่ยวกับโรคระบาดเล่มอื่นๆ ก็คือ คูชาสกี้ยังนำเอาทฤษฎีระบาดวิทยาของโรคร้ายไปอธิบายโลกการตลาดและการเงิน รวมถึงความเคลื่อนไหวทางสังคมต่างๆ ในปัจจุบัน ซึ่งดูเหมือนว่ามันจะเข้ากันได้อย่างน่าทึ่งอีกด้วย

จะเป็นอย่างไร หากเราพบว่าทฤษฎีและกฎของ “การระบาด” ไม่ได้เป็นนิยามที่ใช้ได้เพียงในแวดวงเชื้อโรคเท่านั้น หากแต่ยังสามารถนำไปใช้อธิบายความเคลื่อนไหวในมิติทางสังคมอื่นๆ ที่บางครั้งดูไร้เหตุผลในตอนต้น แล้วตามมาด้วยความยากที่จะทำความเข้าใจเมื่อมันลุกลามออกไปในวงกว้างอย่างไม่น่าเชื่อ

– ทำไมเมื่อข่าวลือกระพือออกไปราคาหุ้นจึงตกอย่างรวดเร็ว
– ทำไมมีมง่ายๆ จึงถูกแชร์ออกไปเป็นล้านเพียงชั่วข้ามคืน
– ทำไมเมื่อมีความรุนแรงเกิดขึ้นสักที่หนึ่ง ก็จะมีความรุนแรงในที่อื่นๆ ตามมา
– ความรุนแรง ความโลภ ความตื่นตระหนก สามารถลุกลามติดต่อกันได้หรือ
– และทำไมไอเดียหนึ่งจึงถูกเผยแพร่ไปได้กว้างไกล แต่บางไอเดียกลับแทบไม่มีใครเชื่อ

“ระเบียบแห่งการระบาด” คือ หนังสือเล่มดังที่ทุกคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “มาก่อนกาลและเหมาะเจาะในตอนนี้”

“ระเบียบแห่งการระบาด” คือหนังสือที่จะทำให้เราเข้าใจ “การระบาด” ในภาพกว้าง ไม่เพียงในเรื่องโรคติดต่อ แต่ยังรวมถึงบางสิ่งที่ขับเคลื่อนอยู่ในสังคมเราด้วย นี่คือหนังสือที่คนยุค New Normal ต้องอ่าน แล้วคุณจะรู้ว่าวิถีของโรคระบาดกับโลกที่มนุษย์ขับเคลื่อนอยู่อาจทับซ้อนเป็นเรื่องเดียวกัน

แล้วคุณจะรู้ว่าวิถีของโรคระบาด กับโลกที่มนุษย์ขับเคลื่อนอยู่อาจเป็นเรื่องเดียวกันก็ได้