ปทุมวดีคำฉันท์

ไทยเราเป็นเมืองพุทธ คนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ และเชื่อกันว่า บัวเป็นดอกไม้ศักดิ์สิทธิ์เป็นสิริมงคล พุทธศาสนิกชนจะนิยมใช้ดอกบัวบูชาพระ เพราะถือได้กุศลแรง ดอกบัวมีความเกี่ยวข้องทางพระพุทธศาสนา นับแต่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าประสูติจากพระครรภ์พระมารดา ในคืนวันเพ็ญ กลางเดือนหก ณ ป่าลุมพินีวัน ก็ทรงดำเนินได้ ๗ ก้าว พร้อมกับยกพระหัตถ์ขวาและเปล่งพระวาจา เบื้องใต้พระบาทมีดอกบัวรองรับ เมื่อพระองค์ทรงมีพระชนมายุได้ ๗ พรรษา พระราชบิดาได้ให้ขุดสระโบกขรณี ๓ สระภายในพระราชนิเวศน์ ให้เป็นที่สำราญพระหทัย ซึ่งในปัจจุบันจะนิยมปลูกบัวหลากสีสัน ในสถานที่ต่าง ๆ อาคาร บ้านเรือน สวนสาธารณะ นับได้ว่าบัวเป็น
ไม้ประดับที่สวยงามทีเดียว

ในนิทานชาดกเรื่องปทุมมาวดี ได้กล่าวถึงนางปทุมมาวดีกล่าวถึงนางผู้นำดอกบัวไปถวาย พระปัจเจกพุทธเจ้า ด้วยผลบุญนั้นทำให้นางได้ขึ้นสวรรค์และมาจุติเป็นดอกบัว ซึ่งตรงกับวรรณคดีไทยเรื่อง ปทุมวดีคำฉันท์ ซึ่งเป็นวรรณคดีนิทาน แต่งด้วยคำประพันธ์รวม ๓๖๘ บท กล่าวถึงนางฟ้ามาเกิดในดอกบัว ฤษีได้เก็บดอกบัวมาไว้ที่อาศรม เมื่อแกะกลีบดอกบัวออกมาก็พบเด็กหญิงอยู่ในดอกบัว ฤษีจึงเลี้ยงไว้เป็นธิดาและให้ชื่อว่า ปทุมวดี เมื่อนางก้าวเดินจะมีดอกบัวผุดมารองรับ

"รอยบทบาทบังอรนาง ก็มีชาติจงกล
รองบาทวลัญชยุคล บททุกดำเนินเทา
ดาบศ ธ ยลสมรดวง ธิดาเดินและย่างเยา
ยลดวงอุบลอุบัดเทา ธ ก็ดุจดีดู"

วันหนึ่งนายพรายได้นำความงามของนางไปทูลพระราชา ๆ จึงเสด็จมาขอนางไปเป็นชายา ด้วยผลบุญของนางที่เคยถวายข้าวตอก ดอกบัว ให้พระปัจเจกพุทธเจ้า นางจึงมีโอรสถึง ๕๐๐ องค์