พระราชพงศาวดาร รัชกาลที่ ๑

เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) ได้วิริยะอุตสาหะเรียบเรียงพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ขึ้น เมื่อพุทธศักราช ๒๔๑๒ หลังจากเหตุการณ์ล่วงมาถึง ๒ แผ่นดิน โดยรวบรวมจากเอกสาร บ้านเมืองที่เก็บรักษาไว้ตามที่ต่างๆหลายแหล่ง และจากข้าราชการที่ดำรงตำแหน่งสูงในแผ่นดิน ดังได้กล่าวไว้ในบานแผนกแล้ว นับว่าประสบความลำบากมิใช่น้อยกว่าจะสำเร็จบริบูรณ์ จึงเป็นสิ่งที่ผู้ศึกษาในยุคปัจจุบันจะได้สดุดีรำลึกถึงคุณงามความดีและความสามารถให้ปรากฏ ครั้นถึงพุทธศักราช ๒๔๔๓ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดฯ ให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ นำพระราชพงศาวดารฉบับนี้มาตรวจสอบชำระและอธิบายเพิ่มเติมให้กระจ่างชัดยิ่งขึ้น และมีพระบรมราชโองการโปรดให้พิมพ์ขึ้นเป็นหนังสือสำคัญของบ้านเมือง เมื่อพุทธศักราช ๒๔๔๔