เต้าเต๋อจิง: คัมภีร์แห่งวิถีไร้นาม

กลางสายลมหวนในหุบเขาอันวิเวก
กลางเงาไผ่ที่ไหวเอนโดยไม่เอื้อนเอ่ย
ในความว่างเปล่าที่งามยิ่งกว่าการเติมเต็ม
ที่นั่นคือที่สถิตของเต๋า
เต้าเต๋อจิงคือคัมภีร์อันเก่าแก่ อ่อนน้อม และไร้การเสแสร้งที่สุดเท่าที่โลกเคยรู้จัก เป็นถ้อยคำแห่งภูมิปัญญาที่ไหลเอื่อยดั่งธารอ่อนโยนทว่าทะลวงลึก เป็นหนังสือเพียงไม่กี่พันคำที่กลายเป็นเสาหลักของปรัชญาจีน และเป็นแสงเร้นลับที่ส่องทางจิตวิญญาณแห่งโลกตะวันออกมานานนับพันปี
ผู้ประพันธ์คือ เหลาจื๊อ บัณฑิตชราผู้ละทิ้งเมืองและตำแหน่ง กลับสู่ความสงบของธรรมชาติ เขาไม่มุ่งสอน หากแต่เผยแสดง เขาไม่กล่าวสัจธรรม หากแต่ชี้ให้เห็นว่า เต๋า นั้นไม่อาจจับต้องด้วยถ้อยคำ ไม่อาจเห็นด้วยตา หรืออธิบายด้วยความคิด
"เต๋า ที่เอ่ยถึงได้ มิใช่เต๋าอันนิรันดร์ นามที่ขานเรียกได้ มิใช่นามแท้" เพียงประโยคแรกของคัมภีร์ เสียงของความไม่แน่นอนและความว่างเปล่าก็เริ่มต้นขึ้น เป็นเสียงของ เต๋า ที่เชื้อเชิญเราเข้าสู่ห้วงลึกของความว่าง ความว่างซึ่งมิใช่ศูนย์ แต่คือต้นกำเนิดแห่งสรรพสิ่ง
เต๋าเต๋อจิง แบ่งเป็นสองภาค "เต้า" คือ หนทาง อันลึกล้ำ ไร้รูปร่าง ปราศจากเจตนา แต่หล่อเลี้ยงจักรวาล "เต๋อ" คือ คุณแห่งเต๋า ที่ปรากฏผ่านความอ่อนน้อม อดทน และการไม่กระทำ
เหลาจื๊อสอนให้เรากลับคืนสู่สามัญ หลีกเร้นจากความเร่งรีบ หยิ่งทะนง และการแสวงหา เขายกย่องความอ่อนมากกว่าความแข็ง ยกย่องความว่างมากกว่าความเต็ม และยกย่องผู้ไม่รู้มากกว่าผู้โอ้อวดตนว่ารู้
"รู้จักคนคือฉลาด
รู้จักตนคือรู้แจ้ง
ชนะคนอื่นคือมีพลัง
ชนะตนเองจึงเป็นผู้ยิ่งใหญ่"
ทุกบทใน เต้าเต๋อจิง เป็นบทกวีแห่งการภาวนา ไม่มีคำสอนใดตายตัว มีเพียงการไถ่ถามที่ลึกขึ้นทุกครา ไม่มีหนทางใดแน่นอน มีเพียงการวางใจให้ เต๋า นำทาง มันไม่ใช่คัมภีร์ที่ให้คำตอบ หากเป็นคัมภีร์ที่สลายคำถาม
นี่มิใช่ปรัชญาเพื่อชนะการโต้วาที มิใช่ศาสนาเพื่อชี้ผิดถูก เต้าเต๋อจิง คือเสียงกระซิบของสายน้ำ คือเงาของไม้ใหญ่ที่ทอดตัวเหนือดิน คือความว่างที่อบอุ่น และความลึกที่อ่อนโยน
ในยุคที่โลกเร่งรีบไปสู่ปลายทางที่ไม่มีใครแน่ใจ
เต้าเต๋อจิง มิได้สั่งให้หยุด หากแต่ชวนให้เราช้าลงพอจะฟังเสียงเต๋า เสียงที่อยู่ในสายลมยามรุ่งสาง ในหยดน้ำค้างที่ปลายใบไม้
หรือในใจเราเอง เมื่อว่างพอจะนิ่ง และนิ่งพอจะรับรู้ หากคุณเคยหิวกระหายในเส้นทางแห่งปัญญา หากคุณเคยเหนื่อยล้าในความวุ่นวายของโลก ให้คัมภีร์เล่มนี้เป็นบ่อน้ำไร้ชื่อ ที่ไม่หรูหรา แต่ใสเย็นและลึกพอจะสะท้อนเงาแท้ของคุณเอง