รุไบยาตของโอมาร์ คัยยาม

รุไบยาตของโอมาร์ คัยยาม คือสุ้มเสียงแห่งกาลนิรันดร์ที่ก้องกังวานอยู่ระหว่างความมืดและแสงระยับของดวงดาว บทกวีที่มิได้เขียนขึ้นเพียงเพื่อประดับถ้อยคำ แต่เพื่อวางหัวใจมนุษย์ลงบนตาชั่งแห่งสัจธรรม ระหว่างความหวังและความสิ้นหวัง ระหว่างความสุขชั่วขณะและความเวิ้งว้างของนิรันดร์กาล
โอมาร์ คัยยาม มิได้เป็นเพียงนักดาราศาสตร์ นักคณิตศาสตร์ หรือปราชญ์แห่งเปอร์เซีย หากแต่คือกวีผู้กล้าพูดแทนเสียงลึกล้ำในใจของมนุษย์ เขาร้อยเรียงบทกลอนสี่ (Rubaiyat) ให้กลายเป็นดั่งถ้วยสุราที่ส่งต่อกันมาเนิ่นนาน รินรสขมและหวานแห่งชีวิตให้ผู้ดื่มได้ลิ้มลอง ไม่ว่าความหมายจะเป็นความสุขในเช้าวันหนึ่ง หรือความเศร้าที่ซ่อนอยู่ใต้เงาจันทรา
เนื้อหาของรุไบยาต คือการภาวนาของวิญญาณผู้แสวงหา ความไม่เที่ยงคือหัวใจของมัน คัยยามบอกเราว่า ดวงดาวที่ทอแสงในราตรีก็ไม่ต่างจากชีวิตเรา ลุกสว่างเพียงครู่ แล้วดับหายไปในความมืด ความปรารถนาที่มนุษย์ไล่ตามก็ล้วนเปราะบางเฉกเช่นทรายในกำมือ และพระผู้สร้างเองก็ดูราวกับเงียบงันต่อคำถามของเรา
ทว่าแทนที่กวีจะทอดร่างอยู่ในความสิ้นหวัง เขากลับยกถ้วยสุราขึ้น ทอดตามองความงามของดอกไม้ และปล่อยเสียงหัวเราะเบาบางหลอมรวมกับสายลม เขาเลือกจะชื่นชมความสุขชั่วขณะ มากกว่าผูกใจไว้กับคำสัญญาของสวรรค์หรือขอบเขตนิรันดร์
รุไบยาต จึงเป็นบทกวีแห่งความย้อนแย้ง ทั้งโหยหาและยอมรับ ทั้งสิ้นหวังและลุกขึ้นหัวเราะ ทั้งตั้งคำถามกับสวรรค์และเชื้อเชิญเราให้หันกลับมาโอบกอดความงดงามเล็กน้อยที่อยู่ตรงหน้า
การอ่าน รุไบยาต มิใช่เพียงการอ่านบทกวี แต่คือการเดินทางในหุบเขาแห่งปริศนา ที่ทุกถ้อยคำคือก้อนกรวดซึ่งสะท้อนแสงอาทิตย์ และทุกบรรทัดคือคำเชื้อเชิญให้เราตั้งคำถามกับชีวิตและความหมายของมัน
ในที่สุด เราจะเห็นว่า โอมาร์ คัยยาม ไม่ได้มอบคำตอบให้แก่เรา เขามอบเพียงถ้วยสุราที่เปี่ยมไปด้วยรสชาติของความจริง ให้เราดื่มจนเมา เพื่อที่หัวใจจะได้ซื่อสัตย์กับชีวิต ในชั่วขณะนี้ อย่างถึงที่สุด