ปีเตอร์เบลล์บทกวีกาลที่สาม (Peter Bell the Third)

ปีเตอร์เบลล์บทกวีกาลที่สาม (Peter Bell the Third) Percy Bysshe Shelley คือเพชรน้ำค้างที่ซ่อนประกายระยิบอยู่ท่ามกลางหมอกหนาแห่งยุคสมัย เป็นผลงานที่ไม่อาจจัดเข้าในกรอบใดได้ง่ายๆ เพราะมันมิใช่เพียงบทกวี หากเป็นอาวุธแห่งปัญญาที่ห่อหุ้มด้วยความขบขันคมคายและประชดประชันอันร้อนแรง
เชลลีย์หยิบยืมชื่อ Peter Bell มาจากกวีร่วมสมัยซึ่งก็คือ Wordsworth ซึ่งเขาเห็นว่าได้ละทิ้งพลังแห่งจินตนาการเพื่อหันไปสยบยอมต่อความจริงอันหยาบคายและประโยชน์นิยมทางสังคม แล้วจึงสร้าง "ปีเตอร์ เบลล์ คนที่สาม" ขึ้นมา ในฐานะเงาเสียดสี เป็นบุรุษผู้เดินในท่ามกลางความมืดมนแห่งความเขลา เหมือนกระจกที่สะท้อนให้เห็นถึงความเสื่อมทรามของจิตวิญญาณยุควิกตอเรียนตอนต้น
กวีนิพนธ์เรื่องนี้เป็นทั้งบทเทศนาและบทเสียดสี เป็นเสียงสะท้อนของความสลดที่แฝงด้วยความขบขันเชือดเฉือน โลกที่ผู้คนยังคงหลับใหลอยู่ในความงมงายและผลประโยชน์ แต่เชลลีย์ใช้มันประชดให้ผู้อ่านหัวเราะทั้งน้ำตา ขณะเดียวกันก็ฉายแสงแห่งอุดมคติส่องนำทางไปสู่ความจริงอันสูงส่งกว่าที่มนุษย์จะหยั่งถึงได้ในชีวิตประจำวัน
Peter Bell the Third มิใช่เพียงการล้อเลียน หากเป็นการปลุกเร้าและตอกย้ำอุดมคติของเชลลีย์เอง อุดมคติแห่งเสรีภาพ จินตนาการ และพลังของกวีนิพนธ์ที่จะเปลี่ยนแปลงโลก บทกวีนี้คือรอยยิ้มเย็นชาแห่งความจริงที่ซ่อนประกายเพลิงอยู่ในเงามืดของถ้อยคำ
มันคือการท้าทาย เป็นบทเพลงหัวเราะที่ระริก สะบัดใบหน้าใส่โลกที่จำนน เป็นทั้งคำพิพากษาและคำประกาศศักดิ์ศรีของกวียุคโรแมนติกผู้ยืนหยัดท่ามกลางพายุแห่งกาลเวลา

เนษฐ์ ธาราธิเบศร์
ผู้แปล