เสี้ยวเรื่องเล่าแห่งชีวิต (A Book of Short Stories)

หากวรรณกรรมคือกระจกเงาที่สะท้อนความงามและความเปราะบางของมนุษยชาติ หนังสือเสี้ยวเรื่องเล่าแห่งชีวิต ของเจมส์ บอลด์วิน ก็เปรียบเสมือนกระจกเงาที่ถูกขัดให้ใสสะอาดเป็นพิเศษ จนเรามองเห็นทั้งเงาอดีตของโลกและแววตาของตัวเองในเวลาเดียวกัน เรื่องสั้นทั้ง 39 เรื่องในเล่มนี้มิได้เพียงแนะนำบุคคลสำคัญ หากยังเผยให้เห็น "แก่นมนุษย์" ที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังชื่อเสียง ความสำเร็จ และตำนานอันยิ่งใหญ่ของพวกเขา
บอลด์วินร้อยเรียงเรื่องราวด้วยภาษาที่เรียบง่าย ทว่าคลี่คลายอย่างละมุน อันทำให้เราสัมผัสบุคคลในประวัติศาสตร์ในฐานะมนุษย์ผู้มีเลือดเนื้อ มีความฝัน มีข้อบกพร่อง และมีช่วงเวลาที่ต้องต่อสู้กับความสงสัยของตนเอง เรื่องราวเหล่านี้ทำให้ผู้อ่านรำลึกว่า เบื้องหลังความยิ่งใหญ่ที่เราชื่นชม ล้วนมีวันธรรมดาอันเงียบงันซึ่งถูกหล่อหลอมด้วยความเพียร ความเมตตา หรือแม้แต่ความล้มเหลวที่กลายเป็นบทเรียนสำคัญของชีวิต
การเดินทางผ่านเรื่องสั้นแต่ละเรื่องจึงไม่ใช่เพียงการทำความรู้จักกับบุคคลสำคัญ แต่ยังเป็นการทำความรู้จักกับความเป็นมนุษย์ที่เราเองเผชิญอยู่ทุกวัน บอลด์วินชี้ให้เราเห็นว่า ความกล้าหาญอาจไม่ใช่การทำสิ่งยิ่งใหญ่เสมอไป แต่อาจเป็นเพียงการเลือกกระทำในสิ่งที่ถูกต้อง แม้รู้ว่าจะไม่มีใครเห็น ความฉลาดอาจไม่ใช่เพียงการมีความรู้มากมาย แต่อาจเป็นการตั้งคำถามต่อชีวิตอย่างไม่ยอมลดละ ส่วนความดีงามอาจปรากฏอยู่ในความกรุณาเพียงเล็กน้อยที่แลดูไร้ความหมาย แต่กลับเปลี่ยนทางเดินชีวิตของผู้อื่นไปตลอดกาล
ในความงดงามนี้ มีนัยทางปรัชญาลึกซึ้งซ่อนอยู่ว่า มนุษย์ทุกคนมีความเป็นไปได้ที่จะเป็น "บุคคลสำคัญ" ในบริบทของชีวิตตนเอง หากรู้จักใช้แสงเล็ก ๆ ในใจส่องนำทางไปข้างหน้า เรื่องราวเหล่านี้จึงมิใช่เพียงชีวประวัติสั้น ๆ แต่เป็นแรงบันดาลใจ เป็นบทสนทนาระหว่างอดีตกับปัจจุบัน และเป็นกระแสความคิดที่ค่อย ๆ ไหลเข้าสู่ใจผู้อ่านอย่างสงบ และเมื่ออ่านจบ เราอาจพบว่าความยิ่งใหญ่ที่มิได้เริ่มต้นจากเวทีประวัติศาสตร์ หรือเสียงสรรเสริญ แต่เริ่มต้นจากหัวใจที่กล้าคิด กล้าทำ และกล้าฝัน หัวใจที่เราเองก็มีไม่ต่างกันเลย

เมธา วราภักดิ์กูล
ผู้แปล