แพลงก์ตอนพืช

แพลงก์ตอนพืช เป็นสิ่งมีชีวิตที่ล่องลอยอยู่ในน้ำ สุดแต่คลื่นลมและกระแสน้ำจะพัดพาไป แพลงก์ตอนพืช มีบทบาทที่สำคัญอย่างยิ่งต่อระบบนิเวศน์ของแหล่งน้ำ เนื่องจากเป็นผู้ผลิตเบื้องต้น (primary producer) โดยใช้พลังงานจากแสงแดดหรือพลังงานจากแหล่งอื่นเพื่อผลิตอาหารในรูปของโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ฯลฯ ดังนั้นชนิด ปริมาณ ความหลากหลายของรูปร่างลักษณะการแพร่กระจาย ฯลฯ ของแพลงก์ตอนพืชจึงมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับระบบนิเวศ ฉะนั้นการจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำ การจัดการสิ่งแวดล้อมในน้ำและการจัดการทรัพยากรประมง จำเป็นต้องใช้ความรู้เรื่องแพลงก์ตอนพืชเป็นความรู้พื้นฐาน เช่น ความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งน้ำ เป็นต้น
ตำราเล่มนี้นับว่าเป็นตำราเล่มแรกของประเทศไทยที่ได้รวบรวมความรู้ทั้งหมดของแพลงก์ตอนพืชทั้งน้ำจืดและน้ำทะเล โดยรวมแพลงก์ตอนพืชที่พบเสมอในประเทศไทยไว้เป็นจำนวนถึง 11 classes รวมทั้งแพลงก์ตอนพืชที่คาดว่าจะมีการศึกษากันมากขึ้นในอนาคต เช่น Class Prymnesiophyceae และ Prasinophyceae ไว้ด้วย
เนื้อหาสาระของตำราแพลงก์ตอนพืชมี 5 บทด้วยกัน บทที่ 1 เป็นคำนำว่าด้วยคำจำกัดความของแพลงก์ตอนพืช ประวัติการศึกษา ประโยชน์และโทษ และการจำแนกเบื้องต้นของแพลงก์ตอนพืช บทที่ 2 ถึง บทที่ 4 ว่าด้วยเรื่องเฉพาะของแพลงก์ตอนพืช 3 ดิวิชัน (รวมทั้งหมด 11 Classes) เรียงตามลำดับ ได้แก่ Cyanophyta, Chlorophyta และ Chromophyta ซึ่งจะกล่าวถึงคุณลักษณะจำเพาะของแต่ละกลุ่มของแพลงก์ตอนพืช ชีววิทยา การแพร่กระจาย การจำแนกหมวดหมู่ และการจำแนกชนิด ส่วนบทที่ 5 กล่าวถึงวิธีการศึกษาและการจำแนกแพลงก์ตอนพืชออกเป็นกลุ่มย่อย บทนี้จะเป็นเรื่องแพลงก์ตอนพืชทะเลที่มีหนวดโดยเฉพาะ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ศึกษาสามารถศึกษาตัวอย่างได้รวดเร็วและถูกต้องมากขึ้น เนื่องจากมีคีย์และภาพประกอบอยู่ในหน้าเดียวกัน ทำให้ผู้ศึกษาสามารถจำแนกแพลงก์ตอนพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ส่วนที่ดีที่สุดของตำราเล่มนี้คือ มีภาพประกอบคำอธิบาย (text figure) ในเล่มถึง 104 ภาพ และการเขียนคำศัพท์ในเรื่องมีทั้งที่เขียนเป็นภาษาไทย และภาษาอังกฤษ เพื่อให้ผู้อ่านได้คุ้นเคยกับศัพท์เทคนิค ซึ่งจะช่วยให้สามารถค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมในเรื่องที่สนใจจากตำรา หรือวารสารต่างประเทศได้ ที่สำคัญที่สุดคือ มีภาพของแพลงก์ตอนพืชจำนวนมากกว่า 1,500 ภาพ ใน 112 แผ่นภาพ ซึ่งอยู่ท้ายเล่ม ภาพเหล่านี้มีประโยชน์มากในการจำแนกชนิดแพลงก์ตอนพืช ถึงแม้ว่าผู้อ่านที่ไม่ได้เรียนวิชาแพลงก์ตอนพืชมาก่อน ก็สามารถใช้ภาพประกอบและคำอธิบายในเล่มช่วยให้ศึกษาแพลงก์ตอนพืชได้ด้วยตัวเอง นับว่าตำราเล่มนี้มีประโยชน์อย่างยิ่งต่อนิสิต นักศึกษา นักวิชาการในสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนเกษตรกรเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และผู้สนใจเป็นจำนวนมาก ในที่สุดจะช่วยให้วงการศึกษาแพลงก์ตอนพืชของไทยพัฒนายิ่งขึ้น