นิตยสาร Creative Thailand ปีที่ 5 ฉบับที่ 4

Empowering City... Empowering People

ปี 2004 ริชาร์ด เรย์โนลด์ส (Richard Reynolds) นักโฆษณาหนุ่มชาวลอนดอนเกิดแนวคิดที่จะปฏิวัติพื้นที่รกร้าง ทรุดโทรม ตามฟุตบาทของเมืองที่เขาเติบโต ในคืนหนึ่ง เขาจึงขับรถพร้อมกับบรรทุกต้นกุหลาบเลนเทนโรส (lenten rose) หญ้า และเครื่องมือเพาะชำ ออกไปลงมือทำสวนหย่อมเล็กๆ ที่ข้างถนน และในคืนต่อๆ มา เขาก็ยังคงปฏิบัติการลักลอบปลูกต้นไม้ในพื้นดินว่างเปล่าต่อไป เพื่อหวังให้ชาวเมืองหันมาสนใจและไม่เพิกเฉยต่อการสร้างทัศนียภาพที่ดีให้แก่เมืองแม้จะเป็นพื้นที่เล็กๆ ก็ตาม

แนวคิดการรณรงค์แบบหมิ่นเหม่กฎหมายนี้ กลายเป็นปฏิกิริยาลูกโซ่ของบทสนทนาระหว่างชาวลอนดอน และได้รับการขานรับจากคนรุ่นใหม่จำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์การทำสวน (Museum of Garden History) ในลอนดอนเรียกแนวคิดนี้ว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงทัศนคติต่อพื้นที่สาธารณะและเป็นการนำฤดูกาลที่จับต้องได้กลับเข้ามาสู่เมือง ทุกวันนี้ ริชาร์ดและกลุ่มนักเคลื่อนไหวยังคงตระเวนทำกิจกรรมนี้อย่างต่อเนื่องผ่านเว็บไซต์ guerrillagardening.org และขยายแนวคิดไปสร้างเครือข่ายกิจกรรมในอีก 30 ประเทศทั่วโลก

แนวคิดการพัฒนาเมืองให้มีชีวิตรองรับและมีปฏิสัมพันธ์กับผู้คนนั้นดำเนินไปในหลายมิติ หลากวัตถุประสงค์ ตั้งแต่ระดับการวางนโยบายแห่งชาติจนถึงการลงมือทำในระดับชุมชน เครื่องมือที่ใช้ในการแปรไปสู่กระบวนการที่ทำให้พื้นที่เมืองมีโฉมหน้าใหม่ๆ ก็แตกต่างกันออกไป ขึ้นกับมุมมองและผลลัพธ์ การเกิดใหม่ของพื้นที่เมืองทั่วโลกจึงมีรูปแบบที่น่าสนใจและแสดงให้เห็นพลังงานด้านบวกของผู้คนอย่างเต็มที่ เช่นการที่ลอสแอนเจลิสได้ผลักดันแคมเปญ The City of Possibilities ภายใต้ Downtown Project - Revitalizing Las Vegas เพื่อรับมือกับภาวะเศรษฐกิจซบเซา หลังดาวน์ทาวน์ซึ่งเป็นเขตเมืองเก่าแก่กว่าร้อยปีถูกมองข้ามจากการที่นักท่องเที่ยวมักจะตกดิ่งไปในฝั่งเดอะสตริป (The Strip) เพื่อรื่นรมย์กับคาสิโนและโชว์ตระการตา แคมเปญนี้จึงต้องการปลุกชีวิตให้กับย่านดาวน์ทาวน์อีกครั้ง โดยการลงทุนเริ่มต้นกว่า 350 ล้านเหรียญสหรัฐฯ สำหรับการปรับภูมิทัศน์ การเป็นแหล่งเงินทุนเริ่มต้นธุรกิจให้กับผู้ประกอบการหน้าใหม่ การให้สิทธิประโยชน์ทางภาษี และการจัดกิจกรรมด้านศิลปะและดนตรี ด้วยความหวังว่า ย่านดาวน์ทาวน์จะกลับมาคึกคัก มีชีวิตชีวา ด้วยผู้คนหน้าใหม่ที่กลับเข้ามาอยู่อาศัย รวมถึงจะมีรายได้ใหม่และชีวิตใหม่จากแคมเปญนี้

ปัจจุบัน เมืองชั้นนำในโลกต่างให้คุณค่ากับการสร้างสรรค์พื้นที่ในเมืองอย่างเต็มที่ แต่การให้ความหมายเพื่อคืนชีวิตและหน้าที่ให้กับพื้นที่ของเมืองจะยิ่งถูกพิจารณาไตร่ตรองอย่างเข้มข้นมากขึ้น เพราะแรงกดดันจากจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นสวนทางกับพื้นที่ของเมืองที่มีเท่าเดิมและมีแนวโน้มจะลดลง อีกทั้งยังมีเงื่อนไขอีกมากมาย ทั้งจากพื้นที่และสิ่งปลูกสร้างเก่าแก่ที่ต้องการงานอนุรักษ์และเก็บคุณค่าทางประวัติศาสตร์ไว้ด้วยเทคโนโลยีวิศวกรรมที่ล้ำเลิศ การลงทุนก่อสร้างและปรับปรุงพื้นที่รกร้างให้กลับรุ่งโรจน์ พร้อมทั้งการเร่งสรรหาพื้นที่ใหม่ขึ้นมาเป็นตัวเร่งเร้ากิจกรรมทางเศรษฐกิจอย่างสร้างสรรค์

แต่สิ่งสำคัญที่จะต้องไหลเวียนและหล่อเลี้ยงพื้นที่เหล่านั้นให้งอกเงย ก็คือกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมที่สอดคล้องไปกับพื้นที่ ดังนั้นทักษะของผู้คนจะต้องถูกลับคมและนำกลับมาใช้เพื่อตอบสนองกับการเปลี่ยนแปลงความรู้และความคิดจะต้องถูกท้าทายเพื่อหาทางออกให้กับคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้นไป เพราะไม่ว่าจะเป็นแนวคิดการพัฒนาที่ดีเลิศเพียงใด หรือการเกิดใหม่ของเมืองจะถูกปรุงแต่งอีกสักกี่ครั้ง หากไม่สามารถนำไปสู่ความตื่นตัวและจุดประกายความหวังในการสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้กับผู้คนแล้ว สิ่งที่เรียกว่าการพัฒนานั้น ก็จะเป็นเพียงความแห้งแล้งภายใต้ภูมิทัศน์ที่แปลกปลอมเท่านั้นเอง

ในเล่มพบกับ...

The Subject…London Eye
Classic Item…Tokyo 1964
Cover Story…New Meaning, Old Place ที่เก่า ความหมายใหม่
CreativeCity…Medellin: Re-Identity
The Creative…ปฐมา หรุ่นรักวิทย์: Everybody Deserves The Chance To A Better Life.